Vleermuizen jagen in Koningshof

Met de batdetector in de aanslag vertrokken donderdagavond zo’n 20 bewoners van de Pijnackerse wijk Koningshof op vleermuizenexcursie. Die wijk is namelijk een belangrijke locatie voor onderzoek naar de Nederlandse vleermuizenpopulatie. Er leven honderden vleermuizen van verschillende soorten. De meest algemene is de Gewone Dwergvleermuis. Van deze soort zijn er in Koningshof tussen de 300 en 500 en er zijn ten minste drie ‘kraamkamers’ bekend. Overigens, anders dan vogels, zijn vleermuizen niet honkvast. Ze keren niet steeds terug naar een persoonlijk nest.

De excursie vertrok vanaf het Baken onder begeleiding van gemeentemedewerker Michel Barendse en twee ecologisch onderzoekers: Ferry van der Lans en Zoey Langezaal. Zij voeren onderzoek uit voor een bouwbedrijf, aangezien in Nederland alle vleermuissoorten beschermd zijn en er dus voor (ver)bouw of sloop eerst onderzoek moet worden gedaan naar de aanwezigheid van vleermuizen (en andere beschermde diersoorten, zoals de gierzwaluw). Een particulier die in eigen huis een vleermuis tegenkomt, mag deze dan ook geen kwaad doen. Bel de gemeente, of verwijder ze voorzichtig. Europese vleermuizen zijn niet gevaarlijk (maar pas op, ze hebben hele scherpe tandjes). Sterker nog; vleermuizen zijn nuttig, want ze leven van insecten, vooral muggen.

Vrij algemeen bekend is dat vleermuizen jagen met hulp van ultrasone (voor de mens onhoorbare) kreetjes. De batdetector gebruikt dit om vleermuizen op te sporen. Het apparaatje zet de onhoorbare geluiden om in geluiden die je wel kunt horen (in dit geval ‘plokjes’) en zo kun je een jagende vleermuis opsporen. Als je dan even stilstaat in de schemering kun je de vleermuis door de lucht zien fladderen. De manier waarop ze vliegen is duidelijk anders dan die van vogels. Je voelt eigenlijk zelf al aan, dat het om een ander dier gaat. Overigens vangt de batdetector ook andere onhoorbare nachtelijke geluiden op. En daarmee is nog niet zo lang geleden een volledig nieuw soort sprinkhaan ontdekt! Helemaal niet zeldzaam, maar toch nog nooit eerder opgemerkt.

De deelnemers aan de excursie hadden een leuke en informatieve avond. Vleermuizen trekken zich weinig aan van menselijke geluiden, dus het was niet eens nodig om superstil te zijn. De uiteindelijke score was vier: twee Gewone Dwergvleermuizen; één zeldzamere Ruige Dwergvleermuis en een hoog overvliegende Rosse Vleermuis. Deze laatste is een grotere soort, met een veel groter jachtgebied. Voor zover bekend niet woonachtig in Koningshof, maar dus wel af en toe aanwezig.