Door het warme weer van de afgelopen weken worden veel watervogels slachtoffer van de ernstige ziekte botulisme. De Dierenambulance Den Haag e.o. is druk met het ophalen van de zieke en verzwakte vogels. In de omgeving Pijnacker gaat het vooral om zwanen. Wat is botulisme precies? Hoe herken je het? En wat is er tegen te doen?
Wat is botulisme?
Botulisme is een ziekte die ontstaat door het gif van de bacterie clostriudium botulinum, type C. De bacterie produceert het meeste gif in zuurstofarm, ondiep en stilstaand water met temperaturen van 15˚C tot 35˚C. De infectie met botulisme gebeurt door het opnemen van weefseldeeltjes van dode dieren of van maden, die afkomstig zijn uit dode of besmette dieren.
Hoe herken je botulisme?
De meest herkenbare symptomen bij watervogels zijn spierverlammingen. Vogels reageren bijna niet meer op de omgeving en kunnen de nek en vleugels niet meer rechtop houden of goed bewegen. Met als gevolg dat de vogels verdrinken of de ademhalingsspieren niet kunnen gebruiken en hierdoor stikken.
Locaties met botulisme
In Pijnacker zijn er twee locaties waar de dierenambulance al meerdere keren zwanen heeft opgehaald. De rustige omgeving met veel weilanden en kleine sloten bij de Monnikenweg is een favoriete plek voor zwanen. Hier zijn woensdagavond 26 augustus drie zwanen (twee volwassenen en een jong) opgehaald met ernstige ziekteverschijnselen. Alle drie zijn vervoerd naar Vogelopvang de Wulp voor directe zorg. Inmiddels is bekend dat het jonge zwaantje de verlamming helaas niet overleefd heeft. De ouders zijn nog aan het herstellen.
Donderdag is op dezelfde locatie een moederzwaan met zes jongen uit het water gevangen met lichte verschijnselen van botulisme. Een van de jongen is naar Wildopvang Delft gegaan voor herstel en de andere konden gelukkig direct uitgezet worden in schoon water in de Groenzoom tussen Pijnacker en Berkel en Rodenrijs. Zodra het verzwakte jong is aangesterkt zullen deze herenigd worden.
Ook aan de Duikersloot is een zwaan opgehaald met botulismeverschijnselen. Deze is inmiddels veilig aangekomen bij Wildopvang Delft.
Wat kan je zelf doen?
– Meld overleden dieren bij de gemeente zodat deze opgeruimd kunnen worden.
– Bij een levende vogel die u verdenkt van botulisme, belt u de dierenambulance in uw regio. Of breng deze zelf naar de dichtstbijzijnde opvang.
– Haal de vogel alvast uit het water om verdrinking te voorkomen. Was hierna direct goed uw handen.
– Geef de vogel zelf geen voedsel of water, want de spieren in de hals kunnen dit niet verwerken.
Pijnacker-Nootdorp TV sprak met Anouk Korporaal van de Dierenambulance Den Haag.
Hoe is de situatie nu?
“Er zijn erg veel zwanen nu. Ongeveer 18 dieren zijn er opgehaald. Sommigen zijn nog herstellende bij de vogelopvang. De dieren krijgen veel gifstoffen binnen. Het vogelasiel gaat ze doorspoelen met schoon water via een slang in de maag. Daarna laten we ze aansterken voordat ze in een schone vijver worden teruggeplaatst.”
Kunnen kuikens makkelijk teruggeplaatst worden nadat ze bij mensen zijn geweest?
“Ja zwanen zijn erg loyale dieren. Zwanen herkennen altijd hun eigen kroost. Indien je een kuiken bij de verkeerde ouders zet dan krijg je heibel en kan je in een enkel geval het water in op het op te lossen”.
Voelt een vogel zelf niet dat het water niet goed is?
“Er zitten altijd bacteriën in het water. Alleen bij botulisme is de concentratie extreem hoog. Juist daar worden de vogels ziek van, ze proeven dat verschil niet.”
Heb je zelf vragen over zwanen in uw omgeving, dan kunt u altijd contact opnemen met de Dierenambulance Den Haag e.o. via 070 – 328 28 28 of een van de omliggende vogelopvangen.
Redacteur Pijnacker-Nootdorp.tv