Sterven in coronatijd: “We hebben schrijnende situaties gezien”

Meer dan een derde van de mensen in Zuid-Holland die een bekende tijdens de coronacrisis verloor heeft via een livestream het afscheid gevolgd omdat ze in persoon geen afscheid konden nemen. In Zuid-Holland zijn tijdens de coronacrisis de meeste mensen overleden, namelijk meer dan elf duizend. Van de nabestaanden die een uitvaart hebben moeten regelen in de regio heeft 72% toch een goed gevoel overgehouden aan het afscheid ondanks de geldende maatregelen. Dit en meer blijkt uit een onderzoek van uitvaartverzorger en -verzekeraar Monuta naar de beleving van uitvaarten tijdens de coronacrisis.

Pijnacker Nootdorp TV sprak met Yolanda Wouters van Monuta.

In Zuid Holland heeft 72% heeft er een goed gevoel overgehouden aan het afscheid, betekent dat dan ook dat meer dan een kwart er een nare bijsmaak aan over houdt?

“We hebben schrijnende situaties gezien. Bijvoorbeeld een grootmoeder die in een verzorgingshuis woont en niet bij de uitvaart van haar echtgenoot kon zijn, omdat ze daar niet weg mocht”. In veel situaties durfden zij dat ook niet omdat ze angstig waren omdat ze zelf in een risicogroep vallen. Vooral bij die mensen is er een negatief gevoel gebleven,” aldus Yolanda Wouters

Dierbaren hebben toch behoefte aan lichamelijk contact, zeker bij verdriet?

“Er was eigenlijk geen keus. Vooral voor de mensen die niet direct tot de nabestaanden hoorden was het heel raar om niet even een hand op de schouder te kunnen leggen als troost. Ze moesten toch 1,5 meter afstand tot elkaar bewaren. De uitvaartverzorgers hielden dat goed in de gaten. Toch gebeurde het wel eens dat mensen door emoties elkaar toch omhelsden of een hand gaven, wat ik me ook voor kan stellen. Gelukkig zijn daar voor zover bekend geen infecties uit voorgekomen. Het voelde voor de uitvaartverzorgers ook gek om als een soort politieagent te moeten handhaven op 1,5 meter. Het was echt wennen voor ze”.

Hoe hebben de uitvaartverzorgers de afgelopen maanden ervaren?

“De uitvaartverzorgers sowieso zijn enorm creatief geweest. Vaak was het wel improviseren. Soms ging een online-verbinding niet goed. Er zijn voorbeelden bekend dat een nabestaande blind is. Ga dan maar eens een Skype-gesprek voeren. Er zijn zelfs afscheidspicknicks georganiseerd. Er werd een enorm beroep gedaan op het creatieve vermogen van de begeleiders.”

Tenslotte laat Yolanda Wouters weten dat de laatste groet meestal werd gebracht in de vorm van een erehaag (29%), een walk through (16%) en drive through condoleance (6%). “Dat is een moment waarbij nabestaanden met de auto even langs de kist rijden. Het is heel persoonlijk waar mensen voor kiezen.

“Iedereen moet afscheid kunnen nemen met een goed gevoel, ook nu. Onze medewerkers hebben er alles aan gedaan om nabestaanden en hun gasten zo goed mogelijk tot steun te zijn. Vooral in het begin van de coronacrisis toen de richtlijnen vaak wijzigden hebben mensen het moeilijk gehad. Veel uitvaarten verliepen anders en soms niet volgens de uitvaartwensen door de maatregelen die golden. Afscheid nemen kunnen we maar één keer doen en dan wil iedereen voor wie de overledene dierbaar is afscheid nemen. Door de mogelijkheden die werden geboden, zoals een livestream, konden mensen op afstand toch uitvaarten bijwonen,”  aldus Yolanda.

Maatregelen voor uitvaarten

Vanaf 12 maart tot 1 juli 2020 gold er een maximum aantal bezoekers voor een uitvaart. De eerste dagen was dit 100 personen en vanaf 17 maart niet meer dan 30 personen. Ook de cateringfaciliteiten werden gesloten in alle uitvaartcentra tot 1 juni 2020 waardoor een nazit niet meer mogelijk was. Momenteel geldt nog steeds de maatregel dat aanwezigen 1,5 meter afstand moeten houden tot elkaar en geen fysiek contact met elkaar mogen hebben. Het maximum aantal bezoekers is sinds 1 juli 2020 niet meer van kracht.

Cijfers

Heeft u op een andere manier persoonlijk uw steun overgebracht aan de nabestaanden? Dit zijn de antwoorden uit Zuid Holland:

Ja, kaartje / brief gestuurd 50%
Ja, via social media 11%
Ja, via email 4%
Ja, via Whatsapp of sms 9%
Ja, telefonisch 16%
Ja, condoleance bezoek aan nabestaande(n) 11%
Nee 20%

Alle uitkomsten vind je hier: https://www.monuta.nl/over-monuta/nieuws/onderzoek-%C3%A9%C3%A9n-derde-nederlanders-geconfronteerd-met-overlijden-coronatijd/

Over het onderzoek

Het onderzoek naar de beleving van uitvaarten in coronatijd is uitgevoerd door NL-Eyes in opdracht van Monuta van 3 tot en met 10 juli 2020.